Jak manifestuje się nadwrażliwość na ukąszenia i użądlenia owadów?

W jadzie owadów błonoskrzydłych znajdują się między innymi  substancje takie jak mellityna, która powoduję uwolnienie histaminy, odpowiedzialnej za większość objawów reakcji alergicznej/ fot. Fotolia
Chyba każdemu z nas zdarzyło się być użądlonym przez pszczołę lub osę. Dlaczego jedni z nas ledwo zauważają lekkie ukłucie, a dla innych może wiązać się ono nawet ze śmiertelnym zagrożeniem? Wszystko zależy od odpowiedzi naszego organizmu. Czy jesteśmy uczuleni na jad owadów błonkoskrzydłych?
/ 02.07.2011 21:24
W jadzie owadów błonoskrzydłych znajdują się między innymi  substancje takie jak mellityna, która powoduję uwolnienie histaminy, odpowiedzialnej za większość objawów reakcji alergicznej/ fot. Fotolia

Jak nasz organizm zareaguje na ukąszenie?

Wszystko zależy od odpowiedzi naszego organizmu, a ściślej odpowiedzi naszego układu odpornościowego. Mechanizmy działania tego układu u wszystkich z nas są takie same, jednak u każdego z nas mogą działać z różnym nasileniem. I właśnie od tego jak bardzo nasilona jest ta reakcja zależą objawy, które obserwujemy po użądleniu. W przypadku nadmiernej reakcji mówimy o uczuleniu lub alergii.

Co nas gryzie?

Najczęściej mamy do czynienia z użądleniami przez owady błonkoskrzydłe takimi jak: pszczoły, osy, rzadziej szerszenie i trzmiele. W ich jadzie znajdują się między innymi substancje, takie jak mellityna, która powoduję uwolnienie histaminy, odpowiedzialnej za większość objawów reakcji alergicznej. Przypuszcza się, że około 2% ludności jest uczulonych na jad błonkoskrzydłych.

Reakcja miejscowa i ogólna

W zależności od stopnia nasilenia objawów możemy mówić o reakcji miejscowej, która polega na pojawieniu się zaczerwienienia i obrzęku w miejscu użądlenia. Aby zmniejszyć obrzęk i świąd można stosować miejscowo żele antyhistaminowe i zimne okłady. W przypadku ogólnej reakcji układu odpornościowego na alergen pod postacią jadu owada możemy obserwować silne swędzenie całego ciała, obrzęki powiek, warg i te najgroźniejsze - gardła. Może pojawić się duszność, niepokój, uczucie przyspieszonego bicia serca czy osłabienie. W najcięższych przypadkach dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego, który może prowadzić do zgonu. Leczenie polega na ogólnym zastosowaniu preparatów antyhistaminowych. W przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego można podać adrenalinę domięśniowo, w aptekach (tylko na receptę) dostępne są auto-strzykawki do samodzielnego wstrzyknięcia sobie adrenaliny.

Polecamy: Jak pomóc w przypadku wstrząsu anafilaktycznego?

Zazwyczaj pierwsze objawy pojawiają się natychmiast po użądleniu - mówimy wówczas o reakcji natychmiastowej. W wyniku rozpadu komórek tucznych i komórek zasadochłonnych uwolnione są mediatory stanu zapalnego, przede wszystkim histamina. Jeśli natomiast objawy utrzymają się przez dłuższy okres, lub pojawiają się po około 6 godzinach - mówimy o reakcji typu późnego i wówczas lekarz powinien rozważyć podanie kortykosteroidów. U jej podłoża leżą nieco inne mechanizmy i leki antyhistaminowe są nieskuteczne.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie się z alergii na jad owadów?

Istnieje możliwość wyleczenia się z tej alergii poprzez wielokrotne podanie dawki szczepionki zawierającej coraz większe dawki alergenu - jadu danego owada. Odczulanie trwa zazwyczaj kilka lat.

Czytaj też: Kto może zostać poddany odczulaniu?

Mimo podobnych reakcji, które wywołują (za wszystkie odpowiedzialna jest przede wszystkim histamina ) jady pszczoły i osy różnią się między sobą składem - tak więc aby odczulanie było możliwe trzeba zidentyfikować owada odpowiedzialnego za alergię. Uczulenie na jad pszczoły nie jest równoznaczne z uczuleniem na jad osy, i na odwrót.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!